Geachte Gewone Mens,Mijn excuses voor de onpersoonlijke aanspreking. Uw bericht aan mij werd niet ondertekend, en uw gebruikersnaam op Twitter bestaat uit een reeks willekeurige letters waarvan ik vermoed dat ze niet uw voornaam zijn – hoewel je dat natuurlijk nooit zeker weet, vraag maar aan de jongste van Elon Musk. Uit uw summiere boodschap meen ik op te maken dat u wel degelijk een Gewone Mens bent. ‘Juist’, schreef u. ‘Steun de luieriken en de profiteurs! De gewone mensen zullen wel werken!’ Het gebrek aan emoji maken het moeilijk om de precieze intentie van uw woorden vast te stellen, maar ik vermoed dat u dat cynisch bedoelt – u identificeert zich in dezen met de Gewone Mensen.Ik kan niet genoeg beklemtonen hoe blij ik ben dat ik eindelijk een Gewone Mens ontmoet! Ten langen leste heb ik u gevonden, diegene over wie beleidsmakers, bedrijfsleiders en producenten van tv-programma’s het constant hebben. Zijn er meer zoals u – Gewone Mensen? Bestaan die echt, of zijn ze slechts een legende, een sprookje voor kinderen van elke leeftijd, zoals elfjes of kabouters of rechtspersonen? Waar zitten jullie? Ik heb overal gezocht – in dorpen en steden, langs velden en wegen, in mijn familie en in mijn vriendenkring, in de familie van mijn vriendenkring en de vriendenkring van mijn familie. Tevergeefs. Slechts via secundaire literatuur, reclamefolders, losse fragmenten op internetfora en toespraken van politici heb ik uw kenmerken in kaart weten te brengen. De Gewone Mens, afhankelijk van de bron ook wel de Gewone Hardwerkende Mens, is iemand die veertig tot honderdtwintig uur per week besteedt aan het verwerven van geld, hetzij in loondienst, hetzij als zelfstandige, via een proces dat ‘Hard Werken’ wordt genoemd. Ik meen af te leiden dat Hard Werken iets is wat niemand graag doet. Toch slaagt de Gewone Mens erin dat proces decennialang vol te houden, zonder ziekteverzuim, zonder tijdskrediet en met een minimum aan vakantiedagen. De dusdanig gedemonstreerde zelfdiscipline is een bron van grote trots voor de Gewone Mens, en het voornaamste gespreksonderwerp in conversaties met andere Gewone Mensen.Wanneer de Gewone Mens geconfronteerd wordt met twijfel of crisis, zal hij weifelen noch wankelen. De Gewone Mens bezit immers een bijzondere toverkracht die ‘Gezond Verstand’ wordt genoemd. Als ik het goed begrijp, is Gezond Verstand het vermogen om elke situatie op een correcte manier te evalueren zonder nood aan afwegingen of argumenten. Gewone Mensen hebben een aangeboren superkracht om te weten wat juist is. Vergeef me als deze definitie onvolledig is, ik heb namelijk nog nooit een echte Gewone Mens ontmoet. Telkens wanneer ik dacht dat ik er een gevonden had, bleek het om een charlatan te gaan, iemand die zich voordeed als Gewone Mens, maar vroeg of laat door de mand viel. De zaakvoerder kreeg een depressie, de verpleger een burn-out, de magazijnierster werd ontslagen net voor ze een vast contract kreeg, de pas afgestudeerde primus vond geen job die aansluit bij zijn opleiding. Allen trekken ze nu steun, van de ziekenkas, van de werkloosheid, van het OCMW. Blijkbaar zijn ook zij de titel van Gewone Mens niet waardig. Velen zijn geroepen, maar weinigen zijn uitverkoren. Zelf ben ik een luierik en een profiteur. Ik ben een kunstenaar en bovendien vaak werkloos of ziek. Mijn verstand is nooit gezond geweest. In de sagen die ik las, volledig in drukletters geschreven en met uitroeptekens overgoten, ben ik uw Nemesis. Maar dat wil ik niet. Er is niets dat ik liever wil dan zelf een Gewone Mens te zijn. U, die zonder existentiële crisis, zenuwinzinking of ontslag blijft doorwerken. Ik heb reeds alle mogelijke therapieën en medicijnen geprobeerd om meer op u te lijken – efficiënt, rustig en vooral: Gewoon.Wat is uw geheim? Welke pillen neemt u? Welke heimelijke hobby’s bedrijft u, in wijn- of andere kelders? Hoe houdt u het vol? Of is er geen geheim, bent u nu eenmaal Gewoon geboren, en zijn al mijn pogingen om als u te worden bij voorbaat vergeefs? Indien u enkele van mijn vragen kunt beantwoorden, zou u mij een heel eind op weg helpen in mijn queeste. Een antwoord zou ik dus ten zeerste appreciëren, al besef ik dat u weinig tijd hebt. U Werkt Hard.
mijn column in De Standaard vorige week
portret door Shoshana Walfish – Artist –
koop haar werk nu want binnenkort is ze onbetaalbaar: www.shoshanawalfish.com
meer van deze verhalen zijn verzameld in mijn boek HALFVOLWASSEN – te bestellen via mijn webshop: https://neleneedsaholiday.bigcartel.com